تاثیر اضطراب و تنش های عصبی مزمن بر گلبول های سفید
در یک نگاه
گلبولهای سفید یا لکوسیتها، از مهمترین اجزای سیستم ایمنی بدن هستند که نقش کلیدی در دفاع در برابر عفونتها و عوامل بیماریزا دارند. این سلولها بهطور مداوم تحت تأثیر عوامل مختلف محیطی و درونی، از جمله استرس، قرار میگیرند. استرس، بهویژه در صورت مزمن بودن، میتواند عملکرد سیستم ایمنی را مختل کند و منجر به تغییر در تعداد، نوع و عملکرد گلبولهای سفید شود.
1.تغییر در تعداد گلبولهای سفید
افزایش تعداد گلبولهای سفید در استرس حاد:
در شرایط استرس حاد (مانند آسیبهای جسمی یا هیجانی کوتاهمدت)، بدن بهعنوان بخشی از پاسخ طبیعی خود، تعداد گلبولهای سفید را افزایش میدهد. این فرایند از طریق ترشح هورمونهای استرس، بهویژه کورتیزول و اپینفرین، انجام میشود. افزایش موقت گلبولهای سفید به بدن کمک میکند تا بهتر با تهدیدهای فوری مقابله کند.
کاهش گلبولهای سفید در استرس مزمن:
در مقابل، استرس مزمن میتواند منجر به کاهش تعداد گلبولهای سفید شود. کاهش مداوم کورتیزول در اثر استرس مزمن، با تضعیف عملکرد مغز استخوان که مسئول تولید گلبولهای سفید است، همراه میشود. این مسئله میتواند ایمنی بدن را بهشدت کاهش دهد.


2.اختلال در عملکرد گلبولهای سفید
کاهش فعالیت فاگوسیتها:
فاگوسیتها نوعی از گلبولهای سفید هستند که باکتریها و ویروسها را بلعیده و از بین میبرند. استرس مزمن باعث کاهش فعالیت این سلولها میشود، بهطوریکه بدن در برابر عفونتها آسیبپذیرتر میشود.
اختلال در عملکرد لنفوسیتها:
استرس میتواند تولید و عملکرد لنفوسیتها (سلولهای T و B) را کاهش دهد. سلولهای T که مسئول مبارزه مستقیم با عوامل بیماریزا هستند، در صورت استرس مزمن فعالیت کمتری دارند. این کاهش عملکرد میتواند خطر ابتلا به عفونتها و بیماریهای خودایمنی را افزایش دهد.
3. تغییرات در توزیع گلبولهای سفید
جابجایی گلبولهای سفید به اندامهای خاص:
هورمونهای استرس میتوانند باعث جابجایی گلبولهای سفید از خون به اندامهای خاص، مانند طحال و غدد لنفاوی، شوند. این تغییرات ممکن است به کاهش تعداد گلبولهای سفید در گردش خون و کاهش توانایی بدن در پاسخ سریع به عوامل بیماریزا منجر شود.
افزایش التهاب موضعی:
جابجایی گلبولهای سفید ممکن است باعث تجمع آنها در برخی بافتها شده و به بروز التهاب مزمن منجر شود. التهاب مزمن یکی از پیامدهای شایع استرس است که میتواند در توسعه بیماریهای مزمن مانند دیابت و آرتریت نقش داشته باشد.

استرس، بهویژه در صورت مزمن بودن، اثرات گستردهای بر گلبولهای سفید و سیستم ایمنی دارد. این اثرات شامل تغییر در تعداد، عملکرد، توزیع، و بیان ژنهای مرتبط با گلبولهای سفید میشوند که همگی میتوانند خطر ابتلا به عفونتها، بیماریهای خودایمنی و التهاب مزمن را افزایش دهند. مدیریت استرس از طریق تکنیکهایی مانند مدیتیشن، ورزش منظم و خواب کافی میتواند به حفظ سلامت سیستم ایمنی و کاهش تأثیرات منفی استرس بر گلبولهای سفید کمک کند.
منابع:
https://journals.physiology.org
https://journals.aai.org/jimmunol
https://www.nature.com/ni
https://hms.harvard.edu
https://www.sciencedirect.com/journal/psychoneuroendocrinology
https://link.springer.com/journal/10875