پاتولوژی شاخه‌ای از علم پزشکی است که از طریق بررسی
- بخش هایی از بدن که در حین جراحی برداشته شده اند؛
- بافت‌های مربوط به نمونه برداری ها؛
- مایعات بدن
- و در برخی موارد بررسی کل بدن (کالبد شکافی)
به تشخیص بیماری و در نتیجه درمان آن کمک می کند. جنبه های مربوط به ظاهر و ترکیب شیمیایی سلول ها و شکل ظاهری بافت ها از جمله مواردی هستند که در نمونه های ارسال شده برای پاتولوژی مورد بررسی قرار می گیرند.
علل ایجاد بیماری، عملکرد، ماهیت و میزان گسترش آن در بدن دیگر مواردی هستند که در حین پاتولوژی مورد بررسی قرار می گیرند. از جمله موارد مورد بررسی در این خصوص نحوه سازگاری سلول ها با آسیب، نکروز (مرگ سلول ها یا بافت های زنده)، التهاب، بهبود زخم و نئوپلازی (رشد جدید و غیر طبیعی سلول ها) است.
متخصص های پاتولوژی در شناسایی طیف وسیعی از بیماری ها از جمله سرطان تخصص دارند و تشخیص اکثر سرطان ها توسط متخصصان پاتولوژی انجام می شود. متخصص پاتولوژی با بررسی سلول های نمونه های بافت، زیر میکروسکوپ به تشخیص سرطانی یا غیر سرطانی (خوش خیم) بودن نمونه کمک کند.
بسته به نوع روش به کار برده شده در فرآیند پاتولوژی و بسته به نوع بیماری، پاتولوژی را می توان به بخش های ذیل تقسیم بندی کرد
- پاتولوژی آناتومیکال: مطالعه و بررسی بیماری ها از طریق بررسی تغییرات ساختمانی اندام ها، بافت ها، مایعات یا همه بدن.
- پاتولوژی جراحی: بررسی نمونه‌های به‌دست‌آمده در طول جراحی.
- هیستوپاتولوژی: بررسی سلول ها در زیر میکروسکوپ پس از رنگ آمیزی.
- سیتوپاتولوژی: بررسی سلول‌های جدا شده از بافت ها مانند نمونه حاصل از پاپ اسمیر، مایع نخاعی، مایع پلور (از فضای اطراف ریه ها)، مایع پریکارد (از کیسه ای که قلب را احاطه کرده است)، خلط
- پاتولوژی پوست: بررسی بیماری های پوست.
- کالبد شکافی: بررسی های مربوط به پزشکی قانونی.
- پاتولوژی کلینیکال: مطالعه خون، ادرار و بافت برای بررسی و شناسایی بیماری ها.
- شیمیایی: مطالعه تغییرات مواد تشکیل دهنده خون و مایعات بدن (ادرار، پلاسما) از جمله پروتئین، هورمون ها و الکترولیت ها
- خون شناسی: مطالعه انواع بیماری هایی که خون را تحت تاثیر قرار می دهند شامل اختلالات خونریزی، مشکلات انعقادی خون و کم خونی.
- ایمنی شناسی: مطالعات مربوط به اختلالات عملکرد ایمنی بدن از جمله بیماری های خود ایمنی، عدم پذیرش پیوند بافت و آلرژی ها.
- میکروب شناسی: مطالعه بیماری های ایجاد شده توسط باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و قارچ ها.
- پاتولوژی مولکولی: مطالعه و تشخیص بیماری از طریق بررسی مولکول ها (کروموزوم ها، دی ان ای) در اندام ها، بافت ها یا مایعات بدن. جنبه های مورد مطالعه ممکن است شامل ترکیبی از پاتولوژی آناتومیکال، کلینیکال، ژنتیک و بیولوژی مولکولی و بیوشیمی باشد.
منبع:
